Nationale tools

Recent: Pesten op het werk

Werknemers en werkgevers kunnen op www.herkenpesten.nl terecht voor informatie over het herkennen en stoppen van pesten door collega’s.

• Wegwijzer Pesten
  De door TNO ontwikkelde Wegwijzer Pesten is erop gericht de gepeste, de omstander en de leidinggevende/HR-medewerker te helpen bij het (h)erkennen van pestgedrag en hen handvatten te geven om pesten aan te pakken. Deze wegwijzer leidt je in drie stappen naar een passende aanpak van pesten.
  
  

Websites met tools

• Arboportaal.nl
  Deze website biedt informatie aan werkgevers over psychosociale risico's op het werk en biedt links naar de belangrijkste digitale tool om psychosociale risico's te meten. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: agressie en geweld, seksuele intimidatie, discriminatie, werkdruk, pesten en psychische klachten.
  Leverancier: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
  
  
• Duurzameinzetbaarheid.nl
  Deze site is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.U vindt hier meer informatie over Duurzame Inzetbaarheid en wat dit voor uw organisatie kan betekenen. Op deze website kunt u hier meer over lezen. Wat is duurzame inzetbaarheid? Hoe kunt u dit aanpakken? Hoe hebben andere dit gedaan en wat levert dit op? Leverancier: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
  
  
• Psychisch en werk
  Psychisch & Werk is een initiatief van het Coronel Instituut. Psychisch & Werk helpt professionals in het herkennen, voorkomen en behandelen van psychische klachten in het werk. Bovendien richt Psychisch & Werk graag de aandacht op psychische gezondheid en positieve psychologie.
  Leverancier: Coronel Instituut
  
  
• Loket gezond leven
  Het RIVM Centrum Gezond Leven bevordert het gebruik van best passende leefstijlinterventies, onder andere door beschikbare interventies inzichtelijk te presenteren en te beoordelen op kwaliteit, effectiviteit en samenhang. De website bevat een database met interventies, ook gericht op werk.
  Leverancier: RIVM
  
  
• De samen-werk-koffer
  Overzicht met tools gericht op het bevorderen van samenwerking en leiderschap. Ondergebracht bij inPreventie.
  Leverancier: Nederlands Focal Point/ inPreventie

• Toolbox duurzame inzetbaarheid
  De Toolbox bevat inmiddels bijna 100 instrumenten, die allemaal anders werken en een verschillend doel hebben, gericht op duurzame inzetbaarheid
  Leverancier: Ministerie van SZW
  
  

Tools en tests

• Werkdrukwegwijzer (pdf)
  Werkgever en werknemer zijn samen verantwoordelijk voor de aanpak van werkdrukproblemen. De oorzaken kunnen zowel liggen in het werk als in de privésituatie. Hebben meerdere werknemers last van werkdruk, dan moeten werkgever en werknemers zeker samen actie ondernemen. De Werkdruk Wegwijzer helpt om snel de beste acties te kiezen en in gang te zetten.
  Leverancier: TNO

• Gespreksleidraad Werkstress (pdf)
  Stress heeft negatieve effecten op iedereen: de medewerker, zijn sociale omgeving, de collega’s en de organisatie. Het is dus in ieders belang dat we de stress- reacties tijdig herkennen en daarop reageren. Met de gespreksleidraad zet je het thema werkstress op de agenda en leer je van elkaar.
  Leverancier: Duurzameinzetbaarheid.nl

• De Koerskaart op posterformaat en toelichting.
  Leverancier: Koerskaart

• Test: Herken de druppel: Check je werkstress
  Druppels zijn symptomen van werkstress. Van hoeveel druppels heb jij last en waar komen ze vandaan? Doe de test en leer de druppels en hun oorzaken herkennen. Krijg tips hoe je ze voortaan kunt voorkomen. En verbeter je werksituatie.

• Engagementgame
  De engagementgame is een 'serious game' waarmee managers getraind worden om werkstress en werkdruk van hun medewerkers te verminderen en bevlogenheid te bevorderen.
  Leverancier: TNO

• Aanpak Psychosociale Arbeidsbelasting Stichting van de Arbeid
  Op deze website selecteert u specifiek voor uw branche, sector of bedrijf oplossingen Psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Met de oplossingen kunt u PSA in uw branche aanpakken en uw arbocatalogus vormgeven.
  Leverancier: Stichting van de Arbeid

• Werkdrukkompas (kosteloos)
  Binnen 10 minuten een kant-en-klare presentatie met uitleg over werkdruk, concrete aandachtspunten voor je organisatie én praktische suggesties voor oplossingen. Met het Werkdrukkompas van inPreventie heb je de ideale tool in handen om het management van je organisatie mee te krijgen. Zo vervul je een cruciale randvoorwaarde voor een succesvolle aanpak van werkdrukrisico’s.
  Leverancier: inPreventie
  
  
• Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA)
  De Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA) is in 1994 ontwikkeld door Van Veldhoven en Meijman. Vanaf 2012 is de vernieuwde VBBA 2.0 beschikbaar.
  Het instrument wordt uitgegeven en verwerkt door SKB. De VBBA 2.0 is een gevalideerde vragenlijst voor onderzoek naar werkbeleving, psychosociale arbeidsbelasting en de gevolgen daarvan op motivatie en (mentale) gezondheid. Werkdruk maakt hiervan deel uit. De VBBA 2.0 kan worden gebruikt voor zowel organisatieonderzoek als individuele gezondheidsbewaking waarbij een selectie van onderwerpen in het onder­zoek kan worden opgenomen. De vragenlijst wordt veel gebruikt door arbodiensten en rechtstreeks door organisaties zelf. Organisaties kunnen onderzoeksresultaten vergelijken met gedetailleerde benchmarks.
  Leverancier: SKB
  
  
• De QuickScan werkdruk van de FNV
  De QuickScan werkdruk van de FNV is een vragenlijst die in Nederland veel wordt gebruikt (Warning, 2000, 2002). Het is een Europees bekroond online enquête- en adviesinstrument gebaseerd op gefundeerd wetenschappelijk onderzoek waarmee organisaties zelf, zonder specialistische ondersteuning, werkdruk kunnen meten en aanpakken. De QuickScan Werkdruk is in principe geschikt voor alle sectoren en alle functies. Met de QuickScan Werkdruk kunnen oorzaken van werkdruk in kaart worden gebracht en er worden oplossingen aangereikt. De uitgebreide vragenlijst bestaat uit 18 blokken met vragen over werkdruk, beïnvloedende factoren, oorzaken en gevolgen en een aantal persoonlijke vragen. Voor het gebruik van de QuickScan Werkdruk geldt een minimum aantal van tien deelnemers (respondenten).
  Leverancier: Humatix in samenwerking met FNV Bondgenoten
  
  
• Sneltest werkdruk (kosteloos)
  Voor werkgevers zijn er allerlei uitgebreide tests beschikbaar. Deze test richt zich echter op werknemers. De FNV Sneltest Werkdruk geeft een beeld van de werkdruk in jouw werksituatie en, wanneer nodig, een persoonlijk advies. Veel succes met het invullen van deze test!
  Leverancier: FNV Bondgenoten in samenwerking met SKB
  
  
• De Vakbondscheck Werkdrukoorzaken (kosteloos)
  Ook deze test is gericht op werknemers. Deze test onderzoekt werkgebonden veroorzakers van ongezonde werkdruk. Dit is géén "sneltest", maar een hulpmiddel voor veranderingen. Bedoeld voor werknemers die meer willen doen dan klagen. Werknemers dus, die er gezamenlijk de schouders onder zetten om het werkdrukprobleem te doorgronden en aangepakt te krijgen. Groepsgewijs maken(en bespreken!) van de test heeft de voorkeur!
  Leverancier: FNV Bondgenoten
  
  
• Werkdrukaanpakken in MKB (kosteloos)
  Het dossier “Werkdruk aanpakken in MKB” van FNV Bondgenoten bevat twee vragenlijsten voor het in kaart brengen van werkdruk. De vragenlijst ‘Werkdruk of niet?’ biedt inzicht in de hoogte van de werkdruk. Daarna volgt de tweede vragenlijst die ingaat op de oorzaken van werkdruk.
  Leverancier: FNV Bondgenoten
  
  
• Signaleringsmethode werkdruk (kosteloos)
  De Signaleringsmethode werkdruk van de Inspectie SZW is bedoeld om psychosociale arbeidsbelasting te signaleren. De werkdruk in een organisatie wordt gemeten door strak geprotocolleerde interviews met minimaal drie medewerkers aan de hand van een half-gestructureerde vragenlijst. Met de methode wordt de frequentie van werkstressverschijnselen onderzocht die een werknemer ervaart. Hierbij worden negen vooraf benoemde stressbronnen (Inhoud van het werk; Contacten; Ingrijpende gebeurtenissen; Hoeveelheid werk; Zwaarte van het werk; Werktempo; Afwijkende werktijden; Pauze en/of snipperdagen; en Overwerk). Deze stressbronnen zijn gebaseerd op de Nederlandse Arbowet over psychosociale arbeidsbelasting.
  Leverancier: Inspectie SZW
  
  
• Werkdrukbox  (kosteloos)
  Weten dat je werkdruk te hoog is lost het probleem niet op. Daar moet je toch echt wat voor doen, liefst samen met je collega's. De FNV Werkdrukbox is daarvoor een (bijna) onmisbare hulp en bevat oa.:
  
  • Documentatie en informatie over werkdruk
  • Voorbeeldteksten om bv te gebruiken als je een brief aan afdelings- of bedrijfsleiding wilt opstellen
  • Hulpmiddelen, zoals een Rekentool voor groepsresultaten
  • Het stappenplan 'Druk de werkdruk' dat je helpt stap-voor-stap resultaten binnen te halen
  • Campagnemateriaal, in de vorm van stickers en kaartjes
  Leverancier: FNV Bondgenoten

• De Preventie Leidraad (kosteloos)
  De Preventie Leidraad is een methodiek om uitval van medewerkers ten gevolge van stress te voorkomen. Het bestaat uit een gespreksprotocol (‘In gesprek over stress’) waarmee leidinggevenden het gesprek kunnen aangaan met medewerkers. De aanpak biedt richtlijnen voor het vinden van preventieve maatregelen. Vijf probleemgebieden komen aan bod:
  
  • de hoeveelheid werk en verstoringen in de uitvoering van het werk;
  • verstoorde omgang met collega’s en leiding;
  • beperkte ontwikkelingsmogelijkheden en werkzekerheid
  • disbalans arbeid-privé;
  • agressie, geweld en lijden.
  Leverancier: TNO

• In gesprek over stress (kosteloos)
  Dit gespreksprotocol biedt leidinggevenden openingen om met medewerkers in gesprek te gaan over stress. Aan bod komen onder meer doelen, verwachtingen en oplossingen.
  Leverancier:  Commissie Werkend Perspectief

• Stappenplan stress de baas (kosteloos)
  Dit stappenplan is het vervolg op het gespreksprotocol 'In gesprek over stress'. Het is een samenvatting van de handleiding ‘Preventie Leidraad’. Via een paar stappen krijgt u de stressoorzaken concreet en u vindt de route naar oplossingen.
  Leverancier: Commissie Werkend Perspectief

• Simulatietest: hoe vertel ik het mijn baas (kosteloos)
  De werkdruk komt aan de orde in het kader van cao’s, arbocatalogi of het ondernemingsbeleid. Maar soms is het ook nodig zelf de te hoge werkdruk aan de orde te stellen. In een goed gesprek met je leidinggevende. Vroeger oefende je zo'n gesprek voor de spiegel. Dat hoeft nu niet meer: deze interactieve simulatie helpt je een gesprek over te hoge werkdruk voor te bereiden. Ofwel: een spel met een serieuze ondertoon. Leverancier: FNV Bondgenoten

• Job Engineering catalogus 2014: Buiten de gebaande paden (kosteloos)
  Job Engineering omvat een breed palet aan sleutelmogelijkheden om op taakniveau baanbeweging te creëren. Het houdt daarbij rekening met de individuele sterktes, wensen en vermogens van werknemers – voor een arbeidsmarkt op maat. In de catalgus staan de verschillende vormen uitgewerkt.
  Leverancier: TNO / NSvP
  
  

• Mentaal vitaal
  Mentaal Vitaal is er voor iedereen die meer wil weten over mentale gezondheid en daar zelf mee aan de slag wil. Mentaal Vitaal geeft:
  • informatie
  • mentale fitness tips & oefeningen
  • online cursussen & therapie
  • verwijzing naar hulp
  Leverancier: Trimbos instituut
  
  

• Psyfit
  Psyfit.nl is een online cursus waarmee je jouw mentale conditie traint. Dit doe je met oefeningen, filmpjes, tests en tips. Na het volgen van de cursus heb je meer grip op je leven, leef je meer in het hier en nu en kun je beter omgaan met de druk die de omgeving op je legt. In de cursus leer je wat mentale fitheid is en hoe je gelukkiger en meer ontspannen kunt leven.
  Leverancier: Trimbos instituut
  
  
• SWELL, ICT voor stressreductie
  Het doel van het SWELL project is om slimme ICT-toepassingen te ontwikkelen en deze in te zetten om lichamelijke en mentale gezondheid te bevorderen. SWELL richt zich op het ondersteunen van mensen bij: het verminderen van stress, meer ‘in controle’ te zijn, door hen in staat te stellen hun werk beter te organiseren enhet stimuleren van lichaamsbeweging en het verhogen van fitheid.
  Vooral kenniswerkers kunnen hier baat bij hebben. Zij worden vaak blootgesteld aan stressvolle situaties op hun werk. Ze zitten veel stil en hebben dagelijks te maken met grote hoeveelheden informatie, hoge werkdruk en worden vaak gestoord.
  Leverancier: COMMIT / SWELL

• Rekenmodel VPT (kosteloos)
  TNO ontwikkelde in opdracht van het programma Veilige Publieke Taak (ministerie BZK) een rekenmodel om de kosten van incidenten en de aanpak van agressie en geweld in organisaties in kaart te brengen. Het rekenmodel is gebaseerd op diverse wetenschappelijke studies en data analyses en uitgebreid getest in publieke organisaties. Het model geeft inzicht in kosten en zet deze af tegen de sociale en financiële baten op langere termijn. Daarnaast geeft het rekenmodel inzicht in de effectiviteit van maatregelen om agressie en geweld terug te dingen. Deze inzichten helpen werkgevers bij het optimaliseren van hun beleid. Het rekenmodel is vormgegeven in Microsoft Excel. Werkgevers kunnen het model zelfstandig invullen, met behulp van een handleiding. Het model vraagt om schattingen als verloren werktijd en ziekteverzuim door incidenten, maar ook van het gevoel van veiligheid. Agressie wordt gecategoriseerd als:
  
  • verbaal en fysiek geweld;
  • (seksuele) intimidatie;
  • discriminatie.
  De tool is geschikt voor alle publieke diensten en alle soorten maatregelen.
  Leverancier: Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

Tools van onze partners en supporters

• Taaktuner (demo kosteloos daarna tegen betaling)
  Het is een on-line tool om inzicht te krijgen in individuele werkvoorraad en de balans tussen beschikbare en gevraagde tijd. Met dit inzicht kunnen managers en professionals meer waarde in beschikbare tijd leveren en een te hoge werkdruk oplossingsgericht bespreekbaar maken. Download hier de pdf.
  Leverancier: Waardecreatie netwerk Archimedes
• TMA - talentenanalyse
  Gespecialiseerde tools helpen uw organisatie in het ontwikkelen, betrekken en behouden van uw talentvolle medewerkers en high potentials.
  Leverancier: Human Mobility Group
• De WERKbalansmeter (WBM) is een eenvoudige korte test waarmee werknemers zelf kunnen beoordelen of ze nog “goed in hun vel zitten”. Daarnaast kan de WBM door de unieke opzet ook worden ingezet als een modern medewerkerstevredenheidsonderzoek.
  Werkgever en werknemer hebben een gezamenlijk belang als het gaat om gezondheid en werkplezier. De uitdaging is om medewerkers in beweging te brengen en zelf na te laten denken over hun werk en inzetbaarheid. De WBM helpt werkgever en werknemer hierbij.
  Leverancier: Workbooster
• Wil op het Werk
  Wil op het werk is een methode die bedrijven kunnen inzetten om hun medewerkers langdurig te enthousiasmeren voor hun werk. Dit door hun intrinsieke motivatie te stimuleren.
  Door middel van de WIL kit en de WIL e-mailcyclus helpt WIL medewerkers uit te zoeken wat hen motiveert, waar hun kracht zit en wat ze daarvan kunnen toepassen in hun werk. Zij gaan zelf aan de slag.
  Het is bovendien mogelijk om een gecertificeerd WIL enthousiasmeerder in te zetten om het traject te begeleiden, bijvoorbeeld met een startworkshop.
  Bij 71% van de deelnemers is de methode effectief.  De voornaamste effecten zijn: meer bewust zijn van de keuzes die ik kan maken, kritischer op het eigen handelen, meer lucht kunnen happen/lol kunnen maken, meer een voorbeeldrol gaan spelen qua lekker werken en positiever zijn over het werk.
  Wil op het Werk zorgt voor een ombuiging van werkstress naar werkplezier.
  Leverancier: Wil op het Werk